وقتی که در نیمه شب ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۰ به استقبال سال نو میلادی رفتیم، شاید افراد اندکی به یاد داشتند که دسامبر ۲۰۱۰ مصادف بود با بیستمین سالگرد تولد وب. بله بیست سال پیش در دسامبر سال ۱۹۹۰، وب روی کامپیوتر شخصی تیم برنرز لی (Tim Berners Lee) در ژنو سویس متولد شد. یک مرورگر و تنها یک وب سایت که هر دو روی همان دستگاه قرار داشتند. اما امروز، صدها میلیون کاربر در سراسر جهان در حال استفاده از تعداد بیشماری وب سایت برای انجام امور روزمره خود هستند، از تجارت و پژوهش گرفته تا خرید و تفریح و ارتباط با دیگر انسانها. اهمیت این پدیده به حدی است که شاید بتوان آن را بزرگترین اختراع بشر پس از الکتریسیته در نظر گرفت. تیم برنرز لی در مقاله زنده باد وب (ساینتیفیک امریکن – دسامبر ۲۰۱۰) علت همه گیر شدن وب را مبتنی بودن آن بر حقوق مساوی انسانها میداند و در تمامی مقاله، اصرار میورزد که هیچ شخص، شرکت یا دولتی نباید تسلط انحصاری بر تمامی یا بر بخشهایی از وب داشته باشد. وی نگرانی خود را از استفاده برخی شرکتها از استانداردهای خاص و غیرقابل دسترسی برای عموم (مانندiTunes شرکت اپل) ابراز داشته و گفته که این امر سبب تجزیه وب به بخشهای حصارکشی شده میگردد که با روح و مبانی اولیه وب سازگار نیست. وی دسترسی به اینترنت در عصر حاضر را بخشی از حقوق شهروندی هر انسان بر میشمارد و اشاره میکند که به عنوان نمونه، کشور فنلاند در اکتبر سال گذشته، دسترسی به اینترنت با سرعت حداقل یک مگابیت بر ثانیه را به عنوان یک حق قانونی و مدنی برای کلیه شهروندان آن کشور به رسمیت شناخته است.
امروزه با توجه به همه گیر شدن وب، شرکتهای بزرگ سخت افزاری و نرم افزاری در حال فراهم کردن بستری برای یکپارچه کردن وب و تلویزیون هستند. ایده ای که بدون دسترسی اکثریت مردم به اینترنت با پهنای باند بالا قابل تصور نخواهد بود. مایکل مویر در مقاله ای تحت عنوان تلویزیون همه کاره (ساینتیفیک امریکن – نوامبر ۲۰۰۹) به چالشهای مربوط به عملی کردن این ایده از مسائل حقوقی و تجاری، تا مسائل مربوط به واسط کاربر و پهنای باند پرداخته است. به زعم وی کشور ایالات متحده آمریکا، با پهنای باند متوسط ۴٫۲ مگابیت بر ثانیه برای دسترسی به اینترنت، در مقایسه با کشورهای اروپای شمالی و آسیای شرقی، قدری عقب مانده محسوب میشود. برای مثال، سوئد با رقم ۶٫۹، ژاپن با ۸٫۰ و کره جنوبی با ۱۱ مگابیت بر ثانیه در این رابطه بسیار پیشرفته تر از آمریکا هستند.
جایگاه ما در این عرصه کجاست؟ هنوز بسیاری از شهروندان ایرانی حتی به اینترنت ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه نیز دسترسی ندارند. نیاز روزافزون به امکان تبادل اطلاعات با حجم بالا بین شعب شرکتها و موسسات، همچنین تبادل دانش بین پژوهشگران، مهندسین و پزشکان ایرانی با همتایان داخلی یا خارجی آنها، نیاز به اینترنت با پهنای باند بالا را بسیار جدی نموده است.
با امید به اینکه مسئولین و تصمیم گیرندگان کلان فناوری اطلاعات کشور، به این حقوق شهروندی جدید با نگاهی جدیتر بنگرند، و با آرزوی سرافرازی و بهروزی کلیه هموطنان و بویژه کاربران عزیز نرم افزار مالی و اداری تدبیر در سال میلادی جدید.
نوشته شده در تاریخ : ۱۲ دی ۱۳۸۹